Три возможных сценария падения
рейса МН17
Máy bay
Boeing 777-200ER của hãng Malaysia Airlines bay từ Amsterdam
đến Kuala Lumpur, 17 tháng Bảy đã bị nổ ở
miền đông Ucraina. Rõ ràng,
nguyên nhân của vụ tai nạn là bị trúng
tên lửa đất-đối-không.
Atlantico: Một máy bay
Boeing 777-200ER của Malaysia
Airlines, tiếp bay từ Amsterdam đến Kuala Lumpur, ngày 17 tháng Bảy đã bị rơi ở miền đông Ucraina.
Rõ ràng, nó bị trúng tên lửa đất-đối-không. Hiện nay, Nga và
các lực lượng ly khai một bên, và Ucraina phía bên kia đang đổ lỗi cho nhau. Các kịch bản có
thể của vụ việc
xảy ra dựa trên thông tin hiện có
ở chúng ta là gì? Liệu ở đây có thể nói về những hành động có chủ đích?
Jean-Vincent
Brisset: Trong câu
chuyện này có ba nhân vật
Như chúng ta được biết, quân đội Nga và
Ucraina có trong tay mình các tên lửa như vậy. Không loại trừ rằng chúng đã có thể
rơi cả vào tay phiến quân thân Nga, nhưng khả năng của họ để sử dụng vũ khí này
đang gây nên sự nghi ngờ. Vấn đề ở chỗ rằng đang nói về
một số đơn vị kỹ thuật hiện hoạt động trong khuôn khổ của mạng lưới thống nhất.
Thậm chí nếu quân nổi dậy thân Nga có thể ngay cả làm chủ một
số đơn vị, thì cũng không phải là chứng cứ rằng họ có toàn bộ mạng lưới cần
thiết. Trong mọi trường hợp, họ có rất ít nguồn. Và
lúc bấy giờ bắn vào một máy bay đang bay ở độ cao như thế để làm gì mà không
phải là bắn vào máy bay gây nên mối đe dọa trực tiếp đối
với họ?
- Kịch bản
được mô tả của sai lầm nào hôm nay
khi phóng tên lửa đối với ông là có khả năng hơn cả?
- Vâng. Vào năm 2001, người
Ucraina do nhầm lẫn cũng đã bắn rơi một máy bay của Nga trong lúc đang tập luyện. Kịch bản như vậy
có vẻ như đáng tin cậy hơn. Chúng ta đang nói về những điều kiện của cuộc nội chiến, trong đó có sự tham gia của các đối tác bên
ngoài. Bên trong các lực lượng
Ucraina tồn tại các yếu tố thân Nga, mặc dù ngay cả khi họ vẫn
quyết định giữ gìn sự trung thành với chế độ Ucraina. Cuối
cùng, quân đội Ucraina không
thể tự hào có phương pháp và sự chính xác từng li từng tý.
- Các cơ
quan tình báo Ucraina đã đưa ra băng ghi hình cho thấy lỗi của các phần tử ly
khai thân Nga. Theo ông, giải thiết như vậy có thể là đúng?
- Giả thuyết rằng các lực lượng ly khai do nhầm lẫn đã bắn vào một máy bay, mà không biết
máy bay trên thực tế là loại nào, đối với tôi ít có khả năng. Trên Twitter đã có
thông tin rằng quân nổi dậy chiếm
được kỹ thuật với các tên lửa loại này. Nếu họ có tổ hợp với bốn tên lửa, họ đã có
thể thử cố thử chúng, nhưng tôi rất nghi ngờ rằng họ
thực tế đã bắn vào một máy bay lạ. Vấn đề ở chỗ rằng quân ly khai không
có các phương tiện để xác định máy bay. Ngoài ra, các tên lửa này có giá trị lớn đối
với họ, và không sử dụng chúng tùy tiện như vậy được. Đồng thời, quân đội Nga và Ucraina cũng
có đủ chúng.
- Nếu quân ly khai có các phương tiện cần thiết?
- Trong trường
hợp tốt nhất, các khả năng của quân ly khai rất hạn chế.
Trong lĩnh vực này, có ba cấp độ quan sát. Thứ nhất - đó là một hệ thống giám sát không phận toàn quốc. Thứ
hai được đảm bảo bởi trung đoàn
trong đó có các tổ hợp tên lửa. Thứ ba
được thực hiện bởi radar tại chính bệ phóng. Tức là, tổ
hợp tên lửa bị cách ly với các hệ thống khác, dĩ nhiên, không thể tiêu diệt
được mục tiêu, nhưng để thực hiện điều đó cần những người có kinh nghiệm. Thiếu
mối liên hệ với một hệ thống đồng bộ, bệ phóng chỉ có những khả năng hạn chế về mặt phát hiện và phạm vi hoạt động. Tức là, các lực lượng ly
khai thân Nga về mặt lý thuyết
có thể thực hiện điều đó, nhưng đối với họ đó sẽ
là một nhiệm vụ rất phức tạp.
- Liệu có thể nhầm lẫn Boing với kích thức như vậy với
máy bay quân sự?
- Khi máy
bay đang ở độ cao như vậy, nó , dĩ nhiên, hầu như không nhìn thấy, nhưng chẳng
nhẽ có thể nhầm lẫn nó với phương tiện vận chuyển quân sự? Không. Huống chi là các máy bay quân sự hiếm khi sơn màu trắng với các sọc màu xanh và đỏ.
Tuy nhiên, sự nhầm lẫn
ở cấp độ hệ thống điện tử dù sao vẫn có thể. Máy bay bay ở độ cao này không phải là một mối đe dọa.
Ucraina đã không có được lý do nhỏ nhất nào để bắn vào máy bay này. Quỹ
đạo đường bay ước lệ được chia thành nguy hiểm và tiềm năng nguy hiểm. Chiếc máy bay này bay nhằm hướng đến Nga, nhưng hành trình của
nó rõ ràng. Thông thường, rằng các nhà
điều hành tổ hợp tên lửa đã phạm sai lầm, và người Ucraina trong quá khứ cũng đã phạm phải điều này.
Người Nga cũng có thể phạm sai lầm như vậy, nhưng
quân đội Nga vượt trội Ucraina về sự chính xác và phương
pháp làm việc.
- Việc máy bay bị rơi có thể tác động đến cuộc xung đột
Ucraina như thế nào?
- Bây giờ cộng đồng quốc tế đang đổ
thừa cho Putin,
và điều này sẽ còn tiếp tục và tiếp tục cho đến khi chúng ta
chưa phát hiện được điều gì đã xảy ra trên thực tế. Nếu phát
hiện ra rằng quân đội Nga hoặc lực lương ly khai đã phóng tên lửa, cộng
đồng quốc tế sẽ mở rộng sự ủng hộ Ucraina. Nếu đó là người Ucraina, thì quan hệ
với Kiev sẽ được xem xét lại.
Nếu Ucraina phạm lỗi, điều này có thể
dẫn đến xóa bỏ các biện pháp trừng phạt. Sẽ từ bỏ một số biện pháp trừng phạt chống lại nước Nga.
* Jean-Vincent Brisse -
tướng lữ đoàn, giám đốc Viện Nghiên cứu quốc tế và chiến
lược (IRIS).
-----
